Próchnica to choroba zakaźna, która dotyka ludzi w każdym wieku. Niestety może ona pojawiać się nawet u dzieci z zębami mlecznymi. W takich wypadkach jej przyczyną zwykle jest podawanie dziecku napojów z plastikowych butelek czy z kubków niekapków. Rodzice nie obawiając się o ich stłuczenie, często pozostawiają je w dziecięcym łóżeczku nawet na noc, by maluch mógł zaspokoić swoje pragnienie w dowolnym momencie, bez budzenia rodziców. Sprawdź, czym jest próchnica butelkowa i jak sobie z nią radzić.

Jakie są przyczyny próchnicy butelkowej?

Próchnicę butelkową wywołują bakterie z rodziny streptokoków. Ich pożywką jest cukier, a w szczególności sacharoza obecna w słodkich napojach, a także fruktoza i glukoza, które są obecne w owocach. Niestety wytwarzają one kwasy przyczyniające się do niszczenia zębów. Na produkcję kwasów wpływa ilość spożywanych cukrów – im więcej się ich spożywa, tym więcej kwasów powstaje.

Dlaczego dopajanie dziecka w nocy jest szkodliwe?

Dzieci pijące w nocy oraz zasypiające z butelką w ustach są szczególnie narażone na próchnicę butelkową. Jest tak, ponieważ podczas snu ilość wydzielanej śliny zmniejsza się, dlatego nie obmywa ona dokładnie jamy ustnej, a zęby pozostają oblepione pokarmem czy słodkim napojem, co zmniejsza zakwaszenie w jamie ustnej. W związku z tym nawet dopiero co wyrżnięte zęby mleczne mogą być narażone na próchnicę i uszkodzenia. Niestety zdarza się, że dziecko posiada też predyspozycje genetyczne do powstawania próchnicy.

Jakie są objawy próchnicy butelkowej?

Pierwsze zmiany próchnicowe zwykle zauważalne są na górnych siekaczach w okolicy dziąseł oraz wewnętrznych powierzchni zębów – to zasługa m.in. kubków niekapków z wystającą końcówką. W takim wypadku zmiany trudno dostrzec, co więcej mogą one niepostrzeżenie przenieść się także na pozostałe zęby. Początkowo mają one postać białych plamek lub smużek, lecz z czasem mogą przybrać kolor brązowy lub czarny. Leczenie próchnicy jest konieczne, ponieważ może się ona przyczynić do przedwczesnej utraty zębów mlecznych. To z kolei sprawia, że zęby stałe tracą podporę, przez co już po wyrżnięciu mogą krzywo rosnąć, wywołując w ten sposób wady zgryzu. Te w przyszłości wymagają długiego i często kosztownego leczenia, dlatego dbanie o zęby najmłodszych jest niezwykle ważne.

Jak uchronić dziecko przed próchnicą butelkową?

Stomatolodzy podkreślają, że podstawą jest profilaktyka. W zapobieganiu próchnicy butelkowej należy zachowywać bardzo dobrą higienę jamy ustnej dziecka. Dopóki nie ma ono zębów, dziąsła należy przemywać jałowym gazikiem nasączonym przegotowaną, letnią wodą. Gdy dziecku wyrżną się pierwsze ząbki najlepiej zaopatrzyć się w silikonową szczoteczkę nakładaną na palec, która nie tylko oczyści jamę ustną, ale i zapewnia masaż obolałym dziąsłom. Następny krok to szczoteczka z miękkim włosiem, a po ukończeniu przez malucha roku należy wprowadzić pastę do zębów dostosowaną do dziecięcych potrzeb i z właściwą zawartością fluoru. Starsze dzieci należy przyzwyczajać do mycia zębów dwa razy dziennie przez około dwie minuty. Maluch powinien również wiedzieć, że po ostatnim szczotkowaniu zabronione jest jedzenie i picie (z wyjątkiem wody niegazowanej). Dorośli z kolei powinni wystrzegać się całowania malucha w usta oraz oblizywania butelki czy smoczków, ponieważ może przyczyniać się to do przekazywania dziecku bakterii z jamy ustnej.

Artykuł powstał we współpracy z czasopismem Forum Stomatologii Praktycznej.