POChP, czyli Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc, to jedna z najczęściej diagnozowanych i najpoważniejszych chorób układu oddechowego. Charakteryzuje się stałą obecnością takich objawów jak przewlekły kaszel, duszność, męczliwość czy odkrztuszanie plwociny (gęstej wydzieliny z płuc), prowadząc do trwałego ograniczenia przepływu powietrza przez dolne drogi oddechowe.

Diagnostyce POChP poddaje się osoby po 40. roku życia, które zgłaszają powyższe objawy, a przy tym znajdują się w grupie ryzyka choroby z uwagi na narażenie na szkodliwe czynniki środowiskowe, takie jak dym tytoniowy i zanieczyszczenie powietrza. Badaniom, które pozwalają potwierdzić lub wykluczyć POChP, bliżej przyglądamy się w naszym artykule.

POChP to globalne zagrożenie zdrowotne

Zgodnie z prognozą Światowej Organizacji Zdrowia, do 2030 roku POChP będzie trzecią najczęstszą przyczyną umieralności. Choroba występuje na całym świecie, częściej u mężczyzn. Chorują głównie osoby starsze, natomiast w grupie ryzyka znajduje się każdy po 40. roku życia, kto:

• Używa wyrobów tytoniowych (w tym jest narażony na bierne palenie);
• Żyje w regionie charakteryzującym się wysokim zanieczyszczeniem powietrza;
• Jest narażony na wdychanie pyłów i gazów w swoim środowisku pracy, np. górnicy, hutnicy, budowlańcy, rolnicy, sprzątaczki, kosmetyczki, fryzjerzy czy mechanicy samochodowi.

Każda z tych osób, która obserwuje u siebie wymienione wcześniej objawy, powinna jak najszybciej skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który ewentualnie skieruje pacjenta na pogłębioną diagnostykę POChP do poradni pulmonologicznej.

O przyczynach i specyfice Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc czytaj też na stronie internetowej https://oddychajmy.pl.

Spirometria, czyli podstawa diagnostyki POChP

Badanie spirometryczne, nazywane skrótowo spirometrią, to najważniejsza procedura medyczna, której poddawane są osoby z podejrzeniem Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc.

Wokół tego badania narosło wiele mitów, dlatego trzeba podkreślić, że jest ono, nieinwazyjne i polega na wykonywaniu przez pacjenta serii kontrolowanych wdechów i wydechów przez ustnik urządzenia pomiarowego (aparatu spirometrycznego).

Badanie pozwala ocenić dwa kluczowe wskaźniki: FVC, czylinatężonej pojemności życiowej płuc (określa pojemność płuc, która u chorych na POChP może być w normie) oraz FEV1 (określa objętość powietrza wydmuchanego przez pacjenta w pierwszej sekundzie nasilonego wydechu – jest to najważniejszy wskaźnik brany pod uwagę przy ocenie funkcji płuc).

Pletyzmografia

Spirometria jest najważniejszym, ale też jednym z wielu badań, jakim poddaje się osoby z podejrzeniem POChP. Kolejną procedurę jest pletyzmografia, czyli uzupełniające badanie funkcji płuc.

Pletyzmografia umożliwia przeprowadzenie dokładnej oceny czynności płuc, takich jak ich całkowita pojemność, objętość zalegająca czy czynnościowa pojemność zalegająca.

RTG klatki piersiowej 

Badanie obrazowe również może być pomocne na etapie diagnostyki POChP. RTG klatki piersiowej pozwoli lekarzowi dostrzec ewentualne zmiany strukturalne w płucach, takie jak np. rozdęcie miąższu płucnego i obecność pęcherzy rozedmowych, a także pośrednie cechy nadciśnienia płucnego.

Echo serca i EKG 

Są to kluczowe badania kardiologiczne, które sprawdzają się również w diagnostyce POChP. Celem przeprowadzenia tych badań jest m.in. sprawdzenie wymiarów serca i ewentualne stwierdzenie oznak nadciśnienia płucnego. Jest to konieczne na potrzeby różnicowania POChP od niewydolności serca.

Badanie gazometryczne i pulsoksymetria

Oba badania pozwalają na stwierdzenie ewentualnych zaburzeń oddychania. Służą również monitorowaniu tlenoterapii, co pozwala szczegółowo ocenić funkcje dróg oddechowych.

Ocena tolerancji wysiłku 

Na tę procedurę składają się: ergospirometria, czyli próba wysiłkowa połączona z pomiarem gazów w powietrzu wydychany, a także test 6-minutowego chodu, pozwalający ocenić tolerancję wysiłku u pacjenta, przydatny także w określaniu zdolności funkcjonalnych osób z chorobami układu oddechowego.

Dopiero taka całościowa diagnostyka POChP pozwala jednoznacznie stwierdzić lub wykluczyć chorobę. Pamiętajmy, że objawy Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc nie zawsze są specyficzne i mogą sugerować szereg innych problemów zdrowotnych, jak chociażby astma, gruźlica, rozstrzenie oskrzeli, nowotwór płuc czy niewydolność serca.

Jak widać diagnostyka POChP jest stosunkowo zaawansowana i czasochłonna, natomiast konieczna, aby możliwe było jak najszybsze rozpoczęcie odpowiednio dobranego leczenia – tylko to daje szansę na złagodzenie objawów choroby i uniknięcie inwalidztwa.