
W skrócie:
- Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej może być opodatkowane na 4 różne sposoby.
- Dostępne sposoby opodatkowania to: 1) skala podatkowa (18% lub 32%), 2) opodatkowanie liniowe (19%), 3) karta podatkowa, 4) ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
- Wybór formy należy zgłosić do urzędu skarbowego w terminie do 20 stycznia danego roku.
- Przedsiębiorcy są zobowiązani do odprowadzania składek ZUS.
Zdecydowałeś się na prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, ale cały czas nie wiesz ile będzie trzeba od tego zapłacić podatku. Zastanawiasz się jakie masz w ogóle możliwości opodatkowania swojej działalności? I czy faktycznie możesz wybrać inne opodatkowanie niż według standardowej skali? Co najdziwniejsze! Słyszałeś, że Twój sąsiad świadczący usługi budowlane płaci jedynie 5,5% podatku i zachodzisz w głowę jak to jest w ogóle możliwe?!
Poniżej znajdziesz, krótkie podsumowanie dostępnych form opodatkowania, które pozwoli odpowiedzieć na te pytania.
Sposoby opodatkowania działalności gospodarczej
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą może być opodatkowana na cztery następujące sposoby:
1. według tzw. skali podatkowej (18% albo 32%);
2. opodatkowanie liniowe stawką 19%;
3. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;
4. na zasadach karty podatkowej.
A teraz trochę więcej o każdym z tych sposobów:
Opodatkowanie według skali podatkowej
Jest to podstawowa forma opodatkowania funkcjonującą w naszym systemie.
Opodatkowanie według skali podatkowej polega na przemnożeniu ustalonych przez nas dochodów przez stawkę podatku (18% lub 32%). Dochody te ustalamy co do zasady jako nadwyżkę zarobków (tzw. przychodów) nad kosztami poniesionymi w celu ich uzyskania (tzw. koszty uzyskania przychodów).
Stawka podatku jest ustalana w zależności od wysokości naszego dochodu. W przypadku dochodu do ok. 85 tys. zł w skali roku stawka podatku wynosi 18% dochodu, później wzrasta do 32%.
Co istotne, do ustalenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów przedsiębiorcy zobowiązani są prowadzić odpowiednią ewidencję, w której odnotowują transakcje z kontrahentami i inne zdarzenia gospodarcze.
Przedsiębiorcom opodatkowanym w tej formie przysługują różnego rodzaju obniżenia podatku (zwane odliczeniami lub ulgami).
Sam podatek należy odprowadzać do urzędu skarbowego w zaliczkach przez cały rok. Zaliczki mogą być odprowadzane w sposób „zwykły” jak i tzw. „uproszczony”. Zaliczki zwykłe oblicza się według realnych miesięcznych dochodów. Zaliczki uproszczone obliczane są natomiast na podstawie dochodów z poprzednich lat (w równych kwotach przez cały rok).
Ostateczne uregulowanie podatku następuje do 30 kwietnia każdego następnego roku (a więc np. podatek za rok 2017 będziemy musieli wpłacić do 30 kwietnia 2018 r.).
Tę formę opodatkowania można zmienić na inną. Jeśli chcemy zastosować inną formę opodatkowania (patrz punkty 2.- 4. powyżej) wystarczy, że do 20 stycznia danego roku złożymy wniosek o opodatkowanie w wybranej przez nas formie i spełnimy warunki do takiego opodatkowania.
Opodatkowanie stawką liniową (19%)
Opodatkowanie stawką liniową 19% polega na przemnożeniu ustalonych przez nas dochodów przez stawkę podatku wynoszącą 19%.
Ta forma opodatkowania nie zawsze jest jednak dostępna. Nie stosuje się jej np. do przychodów z tzw. „działalności wykonywanej osobiście” jak np. działalność artystyczna.
Wady podatku liniowego to m.in. mniejsza ilość odliczeń od podatku w porównaniu do opodatkowania według skali podatkowej. Przyjmuje się ponadto, że ta forma opodatkowania jest opłacalna dla przedsiębiorców, którzy osiągnęli w danym roku dochód przekraczający 85 tys. zł. Jest tak ponieważ do dochodu przekraczającego 85 tys. zł w przypadku rozliczania według skali podatkowej zapłacimy 32% podatku.
Podobnie jak w przypadku opodatkowania według skali podatkowej, również tu konieczne jest odprowadzanie zaliczek na podatek. Zaliczki mogą być wpłacane w formie zwykłej lub uproszczonej. Podatek powinien zostać uregulowany do 30 kwietnia każdego kolejnego roku.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
W przypadku opodatkowania ryczałtem opodatkowany jest przychód – a nie tak jak w przypadku skali podatkowej i opodatkowania liniowego – dochód (czyli nadwyżka przychodów nad kosztami). W zamian za to (przy braku możliwości pomniejszenia przychodu o poniesione koszty) otrzymujemy niejednokrotnie niższe stawki opodatkowania dla konkretnych czynności będących przedmiotem prowadzonej działalności – jak np. 8,5% z tytułu najmu, czy zaledwie 5,5% z tytułu świadczenia usług budowlanych, jak w przypadku naszego dobrego znajomego sąsiada.
Karta podatkowa
Jest to najprostsza forma opodatkowania. Stawki są tu ustalone w miesięcznej kwocie i nie trzeba prowadzić ewidencji zdarzeń gospodarczych, jak w przypadku opisanych powyżej rozwiązań. Jak jest to stosowane w praktyce: patrz przykład poniżej.
Przykład 1. Pan Stanisław prowadzi zakład ślusarski i wybrał opodatkowanie według karty podatkowej. Jest zobowiązany do zapłaty 365 zł miesięcznie. Kwota podatku, którą powinien zapłacić Pan Stanisław jest niezależna od uzyskiwanych przychodów ani od ponoszonych przez niego strat. Pan Stanisław wybrał tę formę opodatkowania ze względu na prostotę oraz przejrzystość tego systemu. W końcu ma system podatkowy, który nie zmusza go do znienawidzonej przez niego „papierkowej roboty” polegającej m.in. na prowadzeniu ewidencji przychodów, obliczaniu zaliczek na podatek.
Składki ubezpieczeniowe przy prowadzeniu działalności
Warto zaznaczyć, iż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane do odprowadzania składek ZUS (z pewnymi wyjątkami np. w przypadku gdy płacą składki ZUS z innego tytułu, takiego jak np. umowa o pracę, przy jednoczesnym zatrudnieniu u innego pracodawcy). Obowiązek ten dotyczy to wszystkich opisanych powyżej form opodatkowania.
Wysokość składek w pierwszych 24 miesiącach prowadzenia działalności może być istotnie obniżona.
Składkom ZUS podlegają także wspólnicy spółek osobowych (jawnej, partnerskiej i komandytowej) oraz wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.
Poniżej prezentujemy tabelę przedstawiającą szczegółowe porównanie sposobów opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej.
Skala podatkowa | Stawka liniowa | Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych | Karta podatkowa | |
Forma | Podstawowa zasada obliczania i rozliczania podatku obowiązująca z mocy ustawy | Alternatywna (wybór do 20 stycznia) | Uproszczona (wybór do 20 stycznia) | Uproszczona (wybór do 20 stycznia) |
Rodzaje działalności | Większość | Wyłączenia – np. działalność artystyczna | Np. najem, usługi budowlane, itp. | Głównie usługi rzemieślnicze |
Stawka podatku | 18% lub 32% dochodu | 19% dochodu | Określana w zależności od wykonywanych czynności np. 8,5% przychodów z najmu, 5,5% przychodów z robót budowlanych, itp. | Miesięczne stawki kwotowe, np. 365 zł miesięcznie z tytułu świadczenia usług ślusarskich |
Podstawa opodatkowania | Dochód | Dochód | Przychód | Niezależnie od dochodu / przychodu |
Możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem | TAK | NIE | NIE | NIE |
Możliwość zastosowania przy prowadzeniu działalności w formie spółki osobowej | TAK | TAK | TAK (spółka cywilna i spółka jawna) |
TAK (spółka cywilna) |
Skala możliwości dokonywania odliczeń od podatku | Duża | Średnia | Średnia | Mała |
Niektóre obowiązki ewidencyjne | ewidencja przychodów i kosztów za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowej | ewidencja przychodów i kosztów za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowej | ewidencja przychodów odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencja wyposażenia i wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych | Brak (z pewnymi wyjątkami – m.in. ewidencja zatrudnienia) |
Formularz do rozliczeń | PIT-36 | PIT-36L | PIT-28 | PIT-16 / PIT-16/A |
Zaliczki | Zwykłe lub uproszczone (1/12 podatku za poprzedni rok) | Zwykłe lub uproszczone (1/12 podatku za poprzedni rok) | brak | brak |
Płatności | Miesięczne / kwartalne zaliczki i rozliczenie po zakończeniu roku | Miesięczne / kwartalne zaliczki i rozliczenie po zakończeniu roku | Miesięczna / kwartalna płatność podatku | Miesięczna płatność podatku |
Ostateczne rozliczenie | Do 30 kwietnia | Do 30 kwietnia | Do 31 stycznia | Do 31 stycznia |
UWAGA! Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna. Dlatego dajemy możliwość wstawiania komentarzy pod artykułami. Jeśli zatem masz spostrzeżenia którymi chcesz się podzielić, nie krępuj się, napisz do nas!
Zostaw komentarz pod artykułem lub skorzystaj z formularza kontaktowego.
Odpowiemy niezwłocznie!
redakcja Prawo & Ja.
Leave a Reply