Wielkanoc to najstarsze i jednocześnie najważniejsze święto chrześcijańskie, które upamiętnia misterium paschalne Jezusa Chrystusa, to znaczy jego mękę, śmierć oraz zmartwychwstanie.

Obchodzone jest w Kościołach chrześcijańskich zachowujących Nicejskie Wyznanie Wiary. Święta Wielkiej Nocy powiązane są z różnymi zwyczajami ludowymi, do których zaliczamy m.in. święcenie pokarmów, malowanie pisanek, czy oblewanie się wodą w Lany Poniedziałek.

Świętowanie rozpoczyna się tydzień przed Wielką Niedzielą, zwana Niedzielą Palmową. Kupione, bądź robione samodzielnie palemki zanosimy do kościołów, gdzie zostają one poświęcone. Palma jest symbolem rodzinnego szczęścia.

W Wielką Sobotę święcimy w Kościele jedynie symboliczne pokarmy, ułożone w niedużym, zazwyczaj wiklinowym koszyku. Jest to zwyczaj pogański, uświęcony przez Kościół. Święconka składa sie przede wszystkim z jajek, chleba, kiełbasy lub innej wędliny, soli, ciasta i baranka cukrowego. W przeszłości święcono wszystkie pokarmy, które miały trafić na wielkanocny stół.

Do tradycji wielkanocnych zaliczamy Pisanki. Malowanie jajek ma swoje źródło w starosłowiańskich wierzeniach, gdzie jajko było symbolem sił witalnych i nowego życia. Innym sposobem na dekorowanie jajek wielkanocnych jest wydrapywanie wzorów na skorupkach jaj ugotowanych w wywarze z łupiny cebuli, orzecha włoskiego czy soku z buraka lub na wydmuszkach, czyli ufarbowanych w taki sam sposób skorupkach z których jajko zostało usunięte przez niewielki otwór zrobiony ostrym narzędziem, Tak ozdobione jajka, czy wydmuszki nazywamy Kraszankami.

W rejonie Krakowskim i Łowickim, popularne są jaja zdobione kolorowymi wycinankami z papieru, zaś w części mazowieckiej wydmuszki okleja się rdzeniem sitowia oraz kolorową włóczką.

Znany wszystkim Śmigus-Dyngus to właśnie Lany Poniedziałek. Symboliczne smaganie wierzbowymi gałązkami po nogach i oblewanie zimną wodą to śmigus, a wykupienie się od tego obrządku nazwano dyngusem. Wszystkie panny, które nie chciały zostać oblewane mogły wykupić się poprzez podarowanie tradycyjnej pisanki albo przysmaku ze świątecznego stołu. Dawniej wierzono jednak, że ta panna, która najmocniej zostanie oblana wodą najszybciej wyjdzie za mąż.

Przygotowała: Aldona Rogulska

ŻYCZENIA ŚWIĄTECZNE

Wielkanoc jest czasem otuchy i nadziei. Odradzaniem się wiary w siłę Chrystusa oraz drugiego człowieka. Niech Święta Wielkanocne przyniosą radość oraz wzajemną życzliwość. Niech staną się źródłem wzmacniania ducha, napełnią Was pokojem i wiarą, a także dadzą siłę w pokonywaniu trudności.

Pełnych nadziei, wiary i miłości radosnych Świąt Wielkiej Nocy oraz serdecznych spotkań w gronie Najbliższych życzy Redakcja Strefy Wolnej Prasy.

Mariusz Paszko
Redaktor Naczelny