W marcu 2017 roku Rzecznik Praw Dziecka, Marek Michalak, zwrócił się do Ministerstwa Edukacji Narodowej, pisząc, że nadmiar zadań domowych utrudnia uczniom aktywne uczestniczenie w życiu rodzinnym oraz zaburza ich relacje z rodzicami i rodzeństwem. Postulat ten dał początek społecznej dyskusji między nauczycielami a rodzicami, spierającymi się o zasadność zadawania prac domowych podopiecznym. Warto podkreślić, że problem ten nie dotyczy wyłącznie dzieci.

W odpowiedzi na pismo Marka Michalaka, Ministerstwa Edukacji Narodowej doprecyzowało, że zadania domowe pełnią funkcję wspomagającą pracę dydaktyczną nauczycieli i to do nich należy decyzja o tym, czy i jakie prace domowe powinni otrzymywać podopieczni.

Na podstawie raportu z badania PISA 2012 stwierdzono, że polscy uczniowie spędzają więcej czasu odrabiając zadania domowe, niż ich rówieśnicy z innych krajów. W krajach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju średnia czasu przeznaczanego na samodzielną pracę w domu wynosi nieco mniej niż 5 godzin tygodniowo, zaś w samej Polsce – blisko 7 godzin w ciągu tygodnia.

Czy zadania domowe mają wpływ na wyniki w szkole?

Raport dotyczący celowości zadań domowych opublikował również Związek Nauczycielstwa Polskiego. Płynie z niego wniosek, że samodzielna praca uczniów poprawia ich wyniki w nauce, ale kluczową rolę odgrywa tu jakość zadawanych ćwiczeń. Jeżeli podopieczni mają znaleźć czas na odrabianie zadań domowych, muszą one nieść ze sobą daleko idące korzyści.

Rodzice od dawna zwracają uwagę na problem przeciążenia uczniów nieefektywnymi pracami domowymi, kierując w tej sprawie skargi do Rzecznika Praw Dziecka. Okazuje się, że nadmierne obciążanie podopiecznych jest niezgodne z prawem. Zgodnie z Konwencją o prawach dziecka, którą Polska zobowiązała się przestrzegać, młodzi ludzie mają prawo do wypoczynku, czasu wolnego oraz uczestniczenia w zabawach i zajęciach rekreacyjnych adekwatnych do ich wieku.

Jak umiejętnie zadawać prace domowe?

Podstawową korzyścią płynącą z odrabiania pracy domowej jest głębsze zrozumienie tematu omawianego w szkole. Zapamiętanie nowych zagadnień możliwe jest dzięki powtarzaniu i utrwalaniu analizowanego materiału. Weronika Sokołowska, trener języka angielskiego, podkreśla, że w nauczaniu języków obcych dodatkową zaletą pracy w domu jest fakt, że uczeń, działając w swoim tempie, niezakłóconym planem nauczyciela i dynamiką grupy, może przejść samodzielnie przez proces budowania wypowiedzi lub łączenia słowa z jego znaczeniem. Ponadto, systematyczna praca własna rozwija świadomość językową i kształtuje dobre nawyki w kontekście nauki obcego języka. Rozwiązywanie różnorodnych zadań domowych umożliwia także odkrywanie przez uczniów efektywnych metod przyswajania wiedzy. Praca z własnoręcznie wykonanymi fiszkami, narysowanie mapy myśli lub ułożenie opowiadania z zastosowaniem podanej przez nauczyciela konstrukcji gramatycznej może okazać się cennym doświadczeniem.

Artykuł powstał przy współpracy z redakcją czasopisma HoryzontyAnglistyki.pl.