Zatrzymanie często jest zaskakującą sytuacją, przez co zarówno osoby zatrzymane, jak i ich bliscy będący świadkami zatrzymania, kompletnie nie wiedzą jak się zachować ani jakie podjąć kroki. Tymczasem, warto to wiedzieć, gdyż szybkie i odpowiednie działanie może pomóc zatrzymanemu w odzyskaniu wolności.
Prawa osoby zatrzymanej przez policję
Zgodnie z przepisami, za osobę zatrzymaną uważa się podejrzanego o popełnienie przestępstwa, wobec którego zastosowano środek przymusu w postaci pozbawienia wolności. Osoba zatrzymana ma określone obowiązki, ale również i prawa wynikające z przepisów Kodeksu postępowania karnego. Szereg praw przysługujących zatrzymanemu ma na celu zapewnienie mu ochrony i możliwości obrony już na wstępnym etapie postępowania przeciwko niemu. O wszystkich prawach zatrzymanego musi poinformować go policja. Niestety, często w praktyce, policja nie wypełnia swojego obowiązku, a jedynie wręcza zatrzymanemu wzór pouczenia do podpisania. Z tego względu warto przypomnieć o tym, jakie prawa przysługują osobie zatrzymanej. Są to m.in.:
- prawo do skorzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego,
- prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim,
- prawo do złożenia oświadczenia i odmowy złożenia oświadczenia,
- prawo do otrzymania odpisu protokołu zatrzymania,
- prawo do dostępu do pierwszej pomocy medycznej,
- prawo do wysłuchania go,
- prawo do zażalenia do sądu na zatrzymanie,
- prawo do powiadomienia innych o zatrzymaniu.
Wśród wymienionych wyżej praw, jednym z najważniejszych jest prawo do kontaktu z prawnikiem oraz prawo do powiadomienia innych o zatrzymaniu. Zatrzymany zawsze ma prawo do rozmowy z adwokatem lub radcą prawnym. Rozmowa ta nie musi odbywać się bezpośrednio w cztery oczy, ale może zostać wykonana za pomocą telefonu. Kolejne ważne prawo, czyli prawo do powiadomienia innych o zatrzymaniu, polega na tym, że osoba w sytuacji zatrzymania przez policję może powiadomić innych, np. swoich bliskich o tym fakcie. To zaś może sprawić, że rodzina czy znajomi osoby zatrzymanej mogą poczynić odpowiednie kroki, które doprowadzą do szybkiego zwolnienia zatrzymanego.
Jak bliscy mogą pomóc zatrzymanemu?
Zatrzymanie to duży stres, który może powodować, że osoba zatrzymana przestaje racjonalnie myśleć, a nawet w panice zaczyna przyznawać się do czynów, których nigdy nie popełniła. Sytuacji nie poprawia również fakt, iż w Polsce często dochodzi do nadużyć ze strony policji. Organy ściągania podczas zatrzymania nie traktują zatrzymanego zgodnie z przepisami i nie respektują jego praw, np. zabraniają mu kontaktu z adwokatem. W przypadku zatrzymania dobrze znać swoje prawa, jednak niestety ich świadomość wśród Polaków jest cały czas niewielka. Z tego względu, w takich sytuacjach nieoceniona może być pomoc bliskiej osoby. Co znajomi i rodzina mogą zrobić? Przede wszystkim powinni oni dowiedzieć się dokąd zabierany jest zatrzymany – zwykle będzie to komisariat policji lub prokuratura, jednak w przypadku dużych miast należy ustalić, o którą jednostkę dokładnie chodzi. Oprócz tego, bliscy powinni również uzyskać od policji informację dotyczącą tego na jakiej podstawie ich znajomy czy krewny jest zatrzymywany. Po ustaleniu powyższych informacji nadchodzi czas na najważniejszy krok, czyli zwrócenie się o pomoc do prawnika – adwokata lub radcy prawnego. Warto wybierać sprawdzonego specjalistę z polecenia znajomych lub rodziny, który doskonale orientuje się w zagadnieniach obejmujących prawo karne. Dużą rolę odgrywa również czas – im szybciej prawnik zajmie się daną sprawą tym lepiej. Zwiększa to szansę na szybkie zwolnienie zatrzymanego i rozegranie jego sprawy w taki sposób, aby zakończyła się dla niego pomyślnie. Zatrudniony adwokat lub radca prawny będzie bronił praw zatrzymanej osoby oraz będzie przekazywał jej bliskim informacje o jej aktualnej sytuacji.
